Verdiepingsthema's
De wereld van beleggen is elke dag aan verandering onderhevig. Geopolitieke en maatschappelijke ontwikkelingen dwingen pensioenfondsen om hun beleggingsbeleid regelmatig te toetsen. Op deze pagina lichten wij onze visie toe op ontwikkelingen in de wereld van (maatschappelijk verantwoord) beleggen.
Voor onze aandelenportefeuille voeren we een beleggingsstrategie die gericht is op het realiseren van financiële en maatschappelijke waarde. Dit doen we door in een beperkt aantal financieel solide bedrijven te beleggen, die daarnaast ook maatschappelijk relevant zijn. Dit doen we zonder concessies te doen op risico en rendement.
Een compacte aandelenportefeuille biedt de mogelijkheid om voor elk bedrijf een bewuste keuze te maken én de ondernemingen beter te kennen en te volgen.
Recent is nieuw onderzoek gepubliceerd (FOMO in equity markets? Concentration risk in (sustainable) investing, Brøgger et al, 2025) over de impact van kleinere aandelenportefeuilles. We zijn blij met het onderzoek. Het bevestigt het beeld van de overwegingen die we hebben gemaakt bij de ontwikkeling van de strategie.
Conclusies onderzoek
In dit onderzoek wordt onderzocht wat de impact is op het risico en rendement wanneer maandelijks willekeurige portefeuille worden samengesteld van 10, 50, 100 tot 250, 500 en 1500 bedrijven, over een test periode van bijna 50 jaar.
In dit onderzoek wordt aangetoond:
- Dat kleinere portefeuilles gemiddeld een hogere bewegelijkheid (volatiliteit) in rendementen geven
- Dat bij kleinere portefeuilles een grotere spreiding bestaat tussen de mogelijke langjarige rendementen. Dit komt doordat er een paar bedrijven zijn die een significant grote bijdrage leveren aan het rendement van de totale aandelenmarkt. Het wel of niet selecteren van deze bedrijven heeft een grote invloed op het langjarig rendement van de aandelenportefeuille
Om deze risico's te verminderen adviseren de onderzoekers om:
- Aandelen slim te kiezen
- Het gewicht van individuele aandelen te beperken
- De sectorcompositie van de markt als geheel te behouden
Daarnaast geven ze enkele kanttekeningen mee bij deze resultaten. Dit onderzoek kent diverse beperkingen en er zijn ook niet-financiële argumenten om te kiezen voor kleinere portefeuilles, bijvoorbeeld op het vlak van duurzaamheid, risicomanagement, investeerbaarheid en transparantie.
De aangetoonde bewegelijkheid in rendementen vinden wij niet zorgelijk. De verschillen zijn erg klein en voor ons acceptabel gegeven de grote algemene onzekerheid rondom beleggen in aandelen.
Risico's beperken
Daarnaast passen we alle drie genoemde adviezen om deze risico's te verminderen ook toe in onze portefeuille. Dit zijn enkele van de vele maatregelen om risico te beperken die uit ons eigen onderzoek naar voren zijn gekomen. Wij gaan nog verder door ook de concentratierisico’s in de brede markt verder te beperken.
Voor de samenstelling van de portefeuille hanteren we een strikt risicoraamwerk om alle soorten risico's te voorkomen. Zo zorgen we voor beheersing van het totale risicoprofiel van de portefeuille. Door onze eigen portefeuille samen te stellen en niet in alle bedrijven te beleggen, zal het rendement op de korte termijn kunnen afwijken van de brede aandelenmarkt, zowel positief als negatief. Over de lange termijn zal dat elkaar compenseren en verwachten we een vergelijkbaar rendement te behalen.
Te grote concentratie?
Verder zijn we ons bewust van de grote invloed van een paar bedrijven op het rendement, zoals de laatste jaren de grote Amerikaanse technologiebedrijven zijn geweest. Tegelijk zien wij het ook als een risico om te veel van slechts enkele bedrijven afhankelijk te zijn.
Daarom kiezen wij ervoor om bedrijven niet willekeurig en enkel op basis van omvang te selecteren. Wij kijken bewust vooruit en zoeken bedrijven die kunnen profiteren van de trends in de markt, zonder enkel en alleen van deze trend afhankelijk te zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bedrijven in de farmaceutische industrie. Wij willen niet de bedrijven die zich richten op de meer risicovolle innovaties, maar wel de bedrijven die de cruciale onderdelen aanleveren voor de totstandkoming hiervan. Dus wel meeprofiteren, maar minder risico lopen.
Zie voor informatie over onze aandelenportefeuille deze pagina.
Naar aanleiding van: FOMO in equity markets? Concentration risk in (sustainable) investing, Andreas Brøgger, Joren Koëter, and Mathijs van Dijk, June 2025
Het beleggingsbeleid van Huisarts & Pensioen richt zich erop om moeilijke keuzes vooraf te maken. Daarmee voorkomen we dat het beleid te veel wordt bepaald door de waan van de dag en de emoties van financiële markten. Dit geldt ook voor ons uitsluitingsbeleid.
Bepaalde geproduceerde producten, diensten of handelingen en gedrag vinden wij niet acceptabel. Klik hier voor ons beleid voor het uitsluiten van bedrijven en landen. Wij baseren ons hierbij op:
- VN Global Compact principles
- OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen
- UN Guiding Principles on Business and Human Rights
Wij bepalen niet zelf welke individuele landen en bedrijven worden uitgesloten. Wij bepalen wel het beleid met daarin het proces dat bepaald hoe alle landen en bedrijven worden gescreend op vooraf vastgelegde voorwaarden. De uit te sluiten landen en bedrijven zijn een uitkomst van dit proces.
Wij volgen een beleid voor normschenders wat aansluit bij de richtlijnen van het IMVB-convenant. Dit is een samenwerkingsovereenkomst tussen financiele instellingen, overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Binnen dit convenant zijn richtlijnen opgesteld over hoe de OESO-richtlijnen en de UN Guiding Principles on Business and Human Rights, zoals mensenrechtenschendingen, te integreren in beleid.
Bezette Palestijnse gebieden
Met de oorlog in Gaza zijn ook Israëlische nederzettingen in Palestijns gebied weer een actueel onderwerp. Diverse actiegroeperingen veroordelen niet alleen Israël, maar ook de bedrijven die in bezette gebieden actief zijn geweest. Dan gaat het bijvoorbeeld over reisorganisaties als Booking.com, Airbnb en Expedia Group, maar ook over bedrijven met grote dochterondernemingen in Israël, zoals Coca-Cola en Microsoft.
Israël staat niet op onze landen-uitsluitingslijst. De Verenigde Naties of de EU hebben Israël geen sancties opgelegd. Ook het onderzoeksinstituut waarmee wij samenwerken (Freedom House) merkt Israël aan als vrij land. Freedom House kijkt naar de status van de democratische rechtstaat, en die is in Israël op orde. De Palestijns bezette gebieden zijn als 'niet vrij' geclassificeerd, maar zijn geen erkent land en geven geen staatsobligaties uit. Overigens zou uitsluiting van Israël als land zou niet leiden tot wijzigingen in de portefeuille. Wij investeren niet in Israëlische staatsobligaties of staatsbedrijven.
Wij sluiten bedrijven uit als zij aantoonbaar en structureel internationale normen schenden ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen en geen maatregelen nemen. Wij maken gebruik van ISS ESG, een data provider die voor ons alle bedrijven via eenduidige methodologie screent op normschendingen.
Als er (vermoedelijke) normschendingen plaatsvinden vind er eerst dialoog plaats om de onderneming te bewegen tot verandering of herstel. Bedrijven die niet open staan voor dialoog over normschendingen worden direct uitgesloten. Bedrijven die wel maatregelen nemen maar onvoldoende, worden na twee jaar ook uitgesloten.
Bedrijven sluiten wij uit als ze via hun eigen bedrijfsactiviteiten betrokken zijn bij (vermeende) normschendingen. Het hebben van bedrijfsactiviteiten op Palestijns grondgebied of het leveren van diensten aan de Israëlische overheid zijn op zichzelf niet voldoende voor uitsluiting.
Wij begrijpen de betrokkenheid van huisartsen bij dit onderwerp. Er worden hierover ook gesprekken gevoerd met de ledenraad. Als een gevolg hiervan zijn wij aan het onderzoeken of we bedrijven uitgebreider kunnen screenen op betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen.